Prooinijd bij honden: wat is het en hoe ga je ermee om?

Sommige honden zijn zó dol op hun kauwmateriaal dat ze het niet meer willen afstaan. Ze grommen als je in de buurt komt, lopen ermee weg of verstijven erboven. Dit gedrag noemen we prooinijd.

Vanuit hondenoogpunt is dit heel begrijpelijk – maar in de praktijk kan het lastig of zelfs gevaarlijk zijn. Denk bijvoorbeeld aan een hond die iets gevonden heeft wat hij niet mag hebben: een dode vogel, restjes eten of erger nog, vergiftigd lokaas.

Wat je vooral níet moet doen

Het is geen oplossing om dan maar helemaal te stoppen met het geven van kauwmateriaal. Sterker nog: als je hond nooit leert dat jij veilig iets uit zijn bek kunt pakken, wordt het risico alleen maar groter wanneer het echt moet. In een spannend moment zal hij het niet zomaar afgeven — met alle gevolgen van dien.

Ook het forceren (“ik ben de baas en moet alles kunnen afpakken”) werkt averechts. Je hond leert hier alleen van dat hij zijn ‘schat’ nog steviger moet vasthouden. Het gevolg? Meer grommen, vluchten of zelfs happen.

Wat werkt wél? Ruilen.

Leer je hond van jongs af aan dat jouw aanwezigheid géén bedreiging is wanneer hij iets waardevols heeft. Door regelmatig te oefenen met ruilen, voorkom je dat er ooit een echte strijd ontstaat.

Praktische tips:

✅ Ruil met iets van gelijke of hogere waarde
Heeft je hond iets lekkers of waardevols? Pak het niet zomaar af, maar bied iets nóg lekkerders aan. Bijvoorbeeld: een blokje worst in ruil voor een bot.

✅ Leid hem af met spel
Loop rustig weg en gooi zijn favoriete speeltje. Veel honden kiezen dan vanzelf voor het spel – en leren zo dat jouw komst iets leuks betekent.

✅ Geef juist méér in plaats van af te pakken
Klinkt gek, maar het werkt. Gromt je hond bijvoorbeeld om een varkensoor? Gooi er dan juist nog één of twee bij. Zo leert hij: jouw aanwezigheid betekent iets positiefs. Geen reden om te bewaken dus.

Fabels over prooinijd

❌ “Je moet alles kunnen afpakken, anders ben je geen goede leider.”
Een hardnekkige, maar gevaarlijke misvatting.

🚫 Nooit doen!
Stel je voor: je vindt op straat een mooie ring, en iemand rukt die ineens zonder waarschuwing uit je hand. Boos? Verward? Onveilig? Precies dat ervaart je hond ook.

Wat leert hij daarvan?

• Dat hij jou niet kan vertrouwen in de buurt van waardevolle spullen

• Dat grommen helpt om afstand te creëren

• Of dat hij beter meteen kan wegrennen

Wat als je hond iets niet loslaat?

Heb je echt iets nodig uit zijn bek, maar wil hij niet ruilen?
– Pak rustig zijn halsband vast zodat hij niet weg kan lopen
– Zeg niets, blijf kalm en geef hem de tijd
– Zonder druk of strijd laten honden het vaak alsnog vanzelf los

‼️ Gaat het om een gevaarlijk voorwerp (zoals iets giftigs)? Dan moet je natuurlijk snel handelen — maar veiligheid staat áltijd voorop

Tot slot: ruilen = samenwerken

Kauwmateriaal is ontzettend waardevol voor je hond. Zie het niet als een probleem, maar als een kans: om te trainen, vertrouwen op te bouwen en conflicten te voorkomen.
Oefen ruilen met plezier, niet met strijd — daar worden jij én je hond beter van.